Hint-Avrupa dilleri ailesinin Anadolu ve Mezopotamya'dan çıktığını ilişkin araştırma yapan uluslararası ekip, Kürtçenin 1500 yıl önce diğer dillerden ayrılmaya başladığını bildirdi. Kürtçeden aldıkları 100 kelimeye ilişkin araştırma sonuçlarının açıklayan araştırma ekibinin başkanı Yeni Zelanda’nın Auckland Üniversitesi’nden Remco Bouckaert, Kürtçenin en çok Beluci diline yakın olduğunu söyledi.

Kürtçe: min/ez (ben), Frasça: man, Hint-Urduca; maim, Peştuca: ze, Hint-Avrupa'nın en eski dili Sanskiritçe: aham, Romanca: me, Pencapça: main. Kürtçe ile İngilizce arasında ise en çok şu kelimeler dikkat çekiyor: 'tu' (sen) 'thou', gir (büyük): big, meh (ay): moon, baran (yağmur): rain, germ (sıcak): warm, nû (yeni): new, nav (isim): name.

Ayrıca Kürtçe'de yıldız anlamında gelen 'stêr' bütün Hint-Avrupa dilleri arasında İngilizce'de aynı anlama gelen 'star'a çok benzemesi ve sadece 'ê'nin 'a'ya dönüşmesi bilim insanlarının dikkatinden kaçmamış. Bilim insanları işte dünyanın birçok bölgesine yayılan Hint-Avrupa dil ailesindeki bu benzerliklerden yola çıkarak, bu dilin kökenine ilişkin yeni bir tezi savunuyor.

Yaygın şekilde kabul edilen Hint-Avrupa'nın Rus steplerinden yayıldığı teorisinin aksine uluslararası bir araştırma ekibi şimdi bu dil ailesinin Anadolu ve Mezopotamya'dan yayıldığını düşünüyor. İlk kez "Science” dergisinin son sayısında açıklanan araştırma bilim dünyasında büyük yankı yapmıştı.

KÜRTÇE'DEN 100 KELİME ALINDI

Kürtçeden 100 kelimenin diğer dillerle karşılaştırıldığını söyleyen Bouckaert, bütün kelimeleri bir bilgi havuzunda toplayarak üzerinde çalıştıklarını belirtti. Bouckaert'e göre Kürtçe en çok günümüzde Pakistan, Belucistan, doğu İran ve Afganistan'da konuşulan Belucice'ye benziyor.

Kürtçenin en az 1500 yıl önce diğer dillerden ayrılmaya başladığına dikkat çekilen araştırmada Kürtçenin yer aldığı dil ailesi grubunun, 3 bin yıl eski İran dilleri ve 4 bin yıl önce de Avesta dilleriyle birleştiği görülüyor. Aralarında Hititçe gibi kaybolmuş eski dillerin de yer aldığı 103 dil üzerine yapılan araştırma için hazırlanan haritada Kürtçenin Kürdistan'ın dışında Anadolu'nun iç kesimlerinden Ermenistan'a kadar uzanan geniş bir coğrafyada konuşulduğu görülüyor.

KELİMELERDE DNA METODU KULLANILDI

Ortadoğu'daki Kürtçe, Farsça ve Ermenice dışında dünyanın önde gelen dilleri İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, Hintçe, Portekizce, Rusça ve İtalyanca'yı kapsayan bu dil ailesinin 9 bin yıl önce ortaya çıktığı belirtildi. DNA'larının kıyaslanması gibi, farklı dillerde kökeni aynı olan kelimelerin karşılaştırıldığı araştırmada bu dil ailesinin çiftçilikten dolayı yayıldığı öne sürülüyor.

Bu dili konuşan insanlar, yeni tarım alanlarına ihtiyaçtan dolayı dünyanın birçok bölgesine yayıldığı anlatılan araştırmada ortaya atılan teori, dilbilimci Marija Gimbutas'ın 1952'de geliştirdiği "Kurgan hipotezi"nin anti-tezi. Litvanyalı bilim kadını Gimbutas, höyük mezar anlamında gelen 'korugan' kelimesinden yola çıkarak "Kurgan hipotezi" adını verdiğini teorisinde Hint-Avrupa dil ailesinin kökenini Rusya'ya dayandırıyordu.

Gimbutas'a göre 5-6 bin yıl önce bu dil, göçlerle birlikte Avrupa ve Ortadoğu'ya Güney Rusya'dan yayıldı. Daha sonra 'Kurgan modeli' olarak adlandırılacak bu teori, yıllar içinde birçok arkeolog ve dil bilimci tarafından da kabul gördü. Yeni Zelanda’nın Auckland Üniversitesi’nin öncülük ettiği araştırmanın sonuçlarının ise uzun süre tartışılacağı benziyor. (anf)