Lazuri Mektebi açılıyor

Lazuri Mektebi, 23 Ekim'de üçüncü kez kapılarını açacak. Bu yıl da Lazcaya ilgi yüksek. Mektebin kurucularından yazar Koçiva, Laz dili ve kültürünün geliştirilmesi mücadelesinin bir takım yargıları da değiştirdiği görüşünde: "Burada yıllarca ailenin aptal çocuğu yerine konulduk ama artık Laz fıkraları demode oldu."

RUKEN ADALI

Uzun yıllar Almanya'da yaşayan yazar Selma Koçiva, 2010 yılında Türkiye'ye döndü. İlk yaptığı işlerden biri de, "keyif ile hasret gidermek istediğim model proje" dediği Lazuri Mektebi oldu.

İstanbul'da AKA-DER'de açılan Lazuri Mektebi, 23 Ekim'de 3. dönem için kapılarını açacak. Bu yıl Lazca'nın öğretilmesinin yanı sıra Laz Kültür Derneği Başkanı Mehmet Ali Beşli, Lazcanın yazı diline kavuşma serüvenini sunacak.

Koçiva, bu yıl 50'nin üzerinde kişinin başvurusu olduğunu belirtiyor. Önceki 2 dönemde ise 32 öğrenci mektebe devam etmiş. Ayrıca halk toplantılarıyla da Lazcanın halk ile buluşması sağlanmış.

Bu dönem 3 grup şeklinde Lazcanın öğretilmesi amaçlanıyor: Lazca anlayıp konuşup yazamayanlar için yazma dersi. Lazca anlayıp da konuşamayanlar için sohbet dersi. Yeni bir dil olarak Lazca ya da Laz olmayıp da arkadaşının dili olarak Lazca öğrenmek isteyenler için dersler.

ÖĞRENCİLER LAZ AİLELERİN ÇOCUKLARI

Koçiva'nın verdiği bilgiye göre, mektebe gelenlerin çoğu Laz ailelerin çocukları. Ya Lazca hiç bilmiyorlar ya da birkaç kelime biliyorlar. Koçiva, 18-33 yaş arasındaki bu grup için, "Ninesi ve dedesiyle Lazca konuşup da torunlarıyla konuşmayanların çocukları bunlar ve hepsi de eğitimli kişiler" diyor.

Selma Koçiva, yıllardır Laz dilinin geliştirilmesi üzerine yazıyor, konuşuyor, çalışıyor. Almanya'da Laz dilini ve kültürünü korumak için çalışan derneğin kurucusuydu. Almanya'daki çalışma için şöyle diyor: "Hiç bir tecrübemiz yoktu. Yurtdışındaki Lazların kültür ihtiyacına cevap verdik. Biraz nostalji yaptık. Eğitmen olmama rağmen, Lazca eğitime hiç yönelmedik. Çünkü hiç bir deneyimimiz yoktu. Lazca alfabemiz yoktu, kitaplarımız yoktu. Sadece birkaç tane araştırma kitabımız vardı. Sonradan sözlüklerimiz, hikaye, derleme ve şır kitaplarımız yayınlandı. 1984'de Lazca için yazı dili süreci başladı."

'DAR BİR KESİMDE KALDI'

Lazların dil, kültür ve kimlik mücadelesinin dar bir kesime ulaştığını belirten Selma Koçiva, "Fakat halka gittiğimiz zaman bizi anlıyor. Ben 16 yaşından beri Marksist kimliğimi açık bir şekilde ifade ettim. Ancak beni hiç dıştalamadılar" diyor.

Koçiva, bugün açısından kimlik mücadelesinden öte Karadeniz halkının gündeminde su kaynaklarına sahip çıkma ve doğanın tahribatına karşı durma mücadelesinin olduğunu belirtiyor.

AİLENİN APTAL ÇOCUĞU YERİNE KONULDUK

Laz dili ve kültürünün geliştirilmesine dönük mücadelenin Lazlarla ilgili kimi yargıları da değiştirdiğini söylüyor: "Burada yıllarca ailenin aptal çocuğu yerine konulduk ama artık Laz fıkraları demode oldu. Şimdi devrimci ve laz halkının özgün yönlerini anlatan hikayeler moda oldu"

GİDİNCE ACI ÇEKİYORUM

Koçiva, doğup büyüdüğü Dutha Köyü'nü de- Türkçeleştirilmiş ismiyle Tunca- anlatıyor: "Bizim destanlarımız, ağıtlarımız hala yaşıyor. Ben imecelerde büyüdüm. Benim çocukluğumda para yoktu, köyün ürünleri değiştirildi. Sonra çay ekonomisi geldi ve toprağı yoksullaştırdı. Yöresel ürünler öldü. Lazistan armudun ana yurduydu, kaç çeşit armut vardı bilmiyorduk. Gittiğimizde yoksullaşmış bir memleket görüyoruz. Ben 30 yıldır memleket özlemiyle geberdim Almanya'da. Memlekete yerleşemiyorum. Niye biliyor musunuz? Gidince acı çekiyorum."