Main Registration

Login

Welcome Guest | RSSTuesday, 2024-03-19, 4:25 AM
[ New messages · Members · Forum rules · Search · RSS ]
  • Page 1 of 1
  • 1
Forum » iç Anadolu Kürdleri » Konya Ankara Kürdleri » BALA KÜRTLERİ
BALA KÜRTLERİ
volongotoDate: Friday, 2011-03-04, 8:53 PM | Message # 1
Major general
Group: Administrators
Messages: 457
Reputation: 0
Status: Offline
BALA KÜRTLERİ

Balâ; isminin yazılışı ve okunuşu bir tuhaf olan bu yerleşim birimi, An­kara'nın en kenarda, gelişmemiş, kupkuru bir tepenin üzerinde kurul­muş küçük bir ilçesi.

Ben burayı çocukluğumdan beri ablamın Balâ'nın Derekışla köyünde Elo Axa'nın 24 çocuğundan biri olan Heysif (Hacı Yusuf) ile evli olmasın­dan dolayı duyardım ama hiç gitme­miştim. Balâ Kürllerinden Hectehira (Küçükbtyık-Gundi Dalkırana) kö­yünden evlenince buraya gitmek nasip oldu. Ankara'ya 250 Km. mesa­fede, neredeyse sadece bir caddesi, daha doğrusu ortasından geçen bir yolu olan küçük bir ilçe. İlçe merkezi daha çok Türk ama Kürelerde var. Halkı yoksul, tarım ve hayvancılıkla uğraşıyor.

Bizi ilgilendiren yanı burada yaşa­yan Kürtler olduğu için onlarla ilgili bilgi vermeye çalışalım. Balâ'nın 65 köyünün 19'u Kürt. Kürtlerin tamamı Kurmanci konuşuyor ve Sunni-Hane-fi mezhebinden. Bılıki, Atmani, Ki-kan, Heciban aşiretine mensuplar. Aşiret yapısı günümüzde artık önemi­ni kaybetmiştir.

Buraya geliş tarihlerinin diğer böl­ge Kürtleri ile birlikle olduğu anlatı­lanlardan ortaya çıkmaktadır. Mesela, Mıkaila'li Meni Yiwiş (86 yaşında)'ın anlattığına bakılırsa bugün Derekış-la'da oturan Xeçanya'lılar Mıkaili'ler ile beraber Kürdistan'dan gelmişler. Önce bugünkü Mıkaila Köyünün Maxre mıntıkasında yerleşmişler ama buraların sazlık ve sivrisinekli oluşu nedeniyle Xeçanya'ya yerleşmişler. Zaten aradaki 200-300 Km.'îik mesafeye ve geçmişin ulaşım imkan­larının azlığına rağmen bunlar arala­rında kız alıp-vererek bu akrabalığı yüzyıllardır devam eüirmekteler. Ben­de bunun son örneğiyim. Maalesef Balâ Kürtlerinden hiç kimse Balâ üzerine yazma cesareti ve zahmetin­de bulunmadığı için bu iş bana düştü. Umarım eksikliklerimide bu yazıyı okuyan yöre Kürtleri tamamlarlar.

Balâ'nın Kürt köyleri çoğunlukla Ankara'nın güneyinde, coğrafik ola­rak Haymana, Ş.Koçhisar ve Kutu Kürtleri ile bir bütünlük arzeder. Hir-fanlı ve Kesikköprü barajlarının çev­resine dağılmışlardır. Kesıka (Kesik­köprü) bugün bölgede önemli ve gelişen bir Kürt merkezî konumun­dadır. Özellikle Festivali yoğun ilgi görmektedir. Buna yurtdışından da oldukça destek gelmektedir. Özellikle Hollanda'da yaşayan ve KULSAN isimli bir vakfın başkam olan Adnan Dalkıran'ın bunda yoğun katkısı olduğu söylenmekledir. Amsier-dam'daki faaliyetleri nedeniyle A.D. Hollanda'da 1988 yılında Oranje-Nassau-Hanedanlığı şövalyelik liya­kat nişanı verilmiştir. Kendisi Hecte-hira bugünkü adıyla Küçükbıyık köyündendir. Yeri gelmişken bu köyün adının neden köyün kurucusu olan Hec Tahir değiîde Küçükbıyık yapıldığınada dikkat çekelim. Devlet böyle alakasız isimler takarak adeta bölge kürtlerini küçük düşürüyor, alay ediyor ve geçmişinden koparı­yor. Üstelik bunların bıyıklan öyle hiçle küçük değil!

Kesıka'da TC.'nin Kurulması aşamasında ve Türk-Yunan savaşın­daki rolü üzerinde bana anlatılan bir olayı sizlere aktarmak istiyorum. Çünkü gelecek nesillerimizin bunu bilmesini ve bilerek, değerlendirerek yaşamasını istiyorum.

Türk-Yunan savaşı çıkıpta Ankara M. Kemal'e karargah olunca, tabiki sıcak savaşın ortasında kalan Orta Anadolu Kürtleride işgalci

 
volongotoDate: Friday, 2011-03-04, 8:54 PM | Message # 2
Major general
Group: Administrators
Messages: 457
Reputation: 0
Status: Offline
konumun­daki Yunanlılara karşı mal ve canianyla M. Kemal'in yanında yer alıyor­lar. O zamanlar Kesıka'da oturan yörenin saygın ve güçlü Kürt beyle­rinden olan Heseni Reşo'da bu savaş'a bölge Kürilerinden, kendi aşiretinden 500 silahlı süvarisi ile katılıyor. Özellikle Kaman'in Türk­men beyleri ile beraber o esnada Yozgat'ta çıkan Çapanoğlu isyanını bastırıyorlar.

Yunanlılar yenilip, yeni Türk dev­leti ilan edilince M.Kemal (daha o zaman kendisine Atatürk lakabı verilmemiştir) kendisine destek olan Heseni Reşo'yu ve daha pekçok kişi­yi Ankara'ya bir yemeğe davet edi­yor. Orada Heseni Reşo'ya kendi­sinin ne kadar adamla savaşı destek­lediğini ve bir kez daha böyle birşey olursa ne kadar silahlı adam çıkara­bileceğini sorar.

Heseni Reşo'da: 500 silahlı süvari ile katıldığını ama 5.000 (beşbin) silahlı da çıkarabileceği cevabını verir. Yemekten sonra onunla beraber gelenler, Heseni Reşo'ya; "senin başın gitti! Öyle söylemeyecektin, o herkesi böyle sınar, güçlü olanlarıda idam eder, ne yat-el, bir gücün olmadığını söyle! " tavsiyesinde bulunurlar. Heseni Reşo bunu yapar, ama daha köye döner-dönmez bir bölük jandarma köye gelerek onu tutuklarlar. 7 ay Ankara'da zindanda kalır. Ağır zindan koşullarında vereme yakalanır. Tabiki mahkeme gerekçe belirtmeden sözde serbest bırakır. Tekrar köye döner,ama jandarma birkez daha köyü basar ve onu hasta yatağından alır, el ve ayaklarına ağır prangalar vurarak köy köy gez­dirirler. Köylüleri bir süre sonra onun küyünün arkasındaki bir tepede boğulmuş cesedini bulurlar.

Böylece Türk-Yunan savaşında bölge Kürtlerinden olan ve malı ve canıyla M. Kemal'e destek olmuş olan Kürt beyi Heseni Reşo, sırf güçlü bir kurt olduğu ve ileride Hükümete sorun çıkartabileceği varsayılarak barbarca, aşağılanarak yokedilir.

Bu olayı bana Hectehira'dan bu şahısın torunu olan H.D. sonrada Kesıka'lı torunu M.E. anlattı. Torunu H.D.'nin bölgede alışıla gelmişin dı­şında eskiden beri MHP gibi Türkçü-ırkçı bir parti yandaşı ama tipik bir Kürt oluşuda bu traji-komedinin son halkası bence.

Bölge Kürtlerinin gelenek ve görenekleri diğer bölge Kürtlerîndeki gibidir. Dergimizin birinci sayısında Meçoyi Dare (Gundi Bire'lidir) zaten bunu bütün detayları ile ve Kürtçe anlatmıştı.

Ayrıca az olan Kürt nüfusuna rağmen Balâ Kürtleri geçmişte Dağıs­tan Binerbay'ı da milletvekili yapabil­mişlerdir. Günümüzde çocukları, torunları Ankara'da oturmaktadırlar.

Eski bir inanç: Sağlıklı bir oğlan çocuğun doğması için evin son çocu­ğu kapalı bîr odaya alınır, ateşte kor haline getirilmiş bir maşanın üzerin­den atlatılır. Böylece sonraki çocuk­ların sağlıklı doğacağına inanılır. Bu bir kesıka (Kesikköprü)-Bıhki inan­cıdır.

BALANAIN KÜRT KÖYLERİ

Küerçe adı

Türkçe Adı

Aşireti

Davdana

Davdanlı Eğribasan

Hecibi

Kulıka

Tepeköy

Kulıki Sawıkı

Camiliye Çuk

Küçük Camii

Savıkı

Camiliye Mezin

Büyük Camii

Savıkı

Gunde Hectehir

Küçük Bıyık

Hacibi

Rostıka

Bektaşh

Hacibi

Davdanlı

Kurmanç

Davdanlı Mah.

Ergin

Akdoğan

Çiğdemli

Bılıki

Yeniköy

Hanburun

Xeçaniya

Xeçaniya

Etmana

Yayla Kesıke

Erdemli

Kulıki Sawıkı

Kesıka

Kesikköprü

Kulıki Sawıkı

Axlera

Aşağı Hacıbekir

Hecibi

Axlera

Yukarı Hacıbekir

Hecibi

Erbasan

 
Forum » iç Anadolu Kürdleri » Konya Ankara Kürdleri » BALA KÜRTLERİ
  • Page 1 of 1
  • 1
Search:

Copyright MyCorp © 2024