04 Nisan 2011 12:37
Ona ‘Hesê Zir’ derlerdi, yani ‘Deli Hasan’... 1893-1949 yılları arasında
yaşayan Hasan cesareti yüzünden Korkmaz soyadını, deliliği ise
saniyeler içinde çözdüğü en karmaşık matematik sorularından alıyordu.
KONYA - Ona ‘Hesê Zir’ derlerdi, yani ‘Deli Hasan’... 1893-1949 yılları
arasında yaşayan Hasan cesareti yüzünden Korkmaz soyadını, deliliği ise
saniyeler içinde çözdüğü en karmaşık matematik sorularından alıyordu.
Cumhuriyet Gazetesi’nin 1938 yılında yaptığı haberde ‘Canlı Hesap
Makinesi’ nişanını alan Hesê Zir, Mustafa Kemal tarafından ölene kadar
maaşa bağlandı.
İç Anadolu’da Kürtlerin yoğun yaşadığı Cihanbeyli’nin Yapalı köyünden
Matematik dehası Hesê Zir'in öyküsünü köyüne gidip araştırdık.
Gava ‘Cembelî’, ‘Ciwaniyê’, ‘Wekîlên Me’ û "Lîdero’ tê gotin ew tê bîra me
Li bakurê welêt yekem kesê xwediyê pîlaqa bi kurdî
MEHMÛD QIZIL
Salihê Kevirbirî
Ne
şaş bim sala 1998 an 1999 bû. Me li Beyogluya Stenbolê Rojnameya
"Azadiya Welat” derdixist û di rojeke havînê de li me qesidî bû. Wê wan
rojan konsera wî li Nave
... Read more »
Di
wêjeya kurdî ya devkî de, li ser serpêhatiyên civaka kurd gelek çîrok,
zargotin, destan, helbest û stran hatine hûnandin. Mirov dikare di wê
neynikê re gelek aliyên tarî yên civaka kurd bibîne û binase û weke
kevnetor destnîşan bike. Yek ji wan kevnetoran jî, strana gelêrî Xerabo
ye.Stran ji devê jinek evîndar hatiye gotin. Evîndarê wê, pêre xayîn derketiye û bi yeka din re zewiciye.
Ev
jin bang li wî dike û navê wî nabêje, jêre dibêje Xerabo! Û dest bi
gaziya xwe dike… Ez gelekî di bin bandora vê stranê de mam ku bi
kurmanciyeke zelal û ronahî ye û mirov dibe jiyana civaka me ya tije
bi kul û keser. Min xwest ez vê kilamê û kesera vê jinê ku dilê wê
li ser evîn
... Read more »
Zembîlfiroş Efsanesi de, en az Yusuf ile Züleyha, Mem û Zîn ve
Siyabend u Xece kadar bölgede bilinen ve halk şarkılarına konu olan
hazin bir aşk hikayesi. Zengin prenses ile fakir gencin sonu hüsranla
biten sevdası. Ancak bu birbirini delice seven Mem û Zîn'in öyküsü
değil. Şirin için dağları delip
yol
açan Ferhat'ın öyküsü de değil. Bu sevda Zembîlfıroş'a karşılıksız aşk
besleyen Xatûn ve bu aşktan kurtulmak için ölümü seçen Zembîlfıroş'un
efsanesi...
Efsanenin geçtiği yer Mezopotamya'nın tarihi ve
kültür beşiği, çeşitli uygarlıklara yurtluk yapmış, Mervani Devleti'nin
başkenti Farqin yani bugünkü adıyla Silvan dır.Efsaneye göre bir
padişahın zevk ve sefa içinde büyütülmüş, çok yakışıklı bir oğlu varmış.
Genç prens sık sık ava çıkarmış. Bu
... Read more »
Der heqê Hûriyan de nivîsara herî kevn a ku heta niha hatiye dîtin, nivîsara ku li başûrê Mêrdînê der heqê bajêrê Urkiş de ye. Beriya Medan ji serdema dîroka Kurdistanê derbasbûyî ya 2 hezar û 300 salî re em dikarin bibêjin serdema Hûriyan
29/10/2010
Di serdema koledar de kurd
Mehmet Şuhîn
mehmetsahin_amed@hotmail.com
JI BO KURDAN NAVÊN KU HATINE BIKARANÎN Navên ku sumeran li kurdan kirine: Horit, Huri, Guti, Kasit, Kur, Kuri, Kurti Horit- Kur: Çiyayî, Kurti; Çiyayiyan Guti : Xwedî ga û sewalan Kasit: Kedkar, Kurdên kedkar Li gorî lêkolînên Dr. Asad Khailany çavkaniyên ku hezar salan de hatine nivîsandin wisa behsa kurdan kirine: Şaristaniyên ku li heremê jiyîne an jivir derbasbûne û di nivîserên wan de kurd: Sumeran (Sumerians) - Karda, Kurti ve Gut
... Read more »
Ji ber şerê nava osmaniyan û rûsan gel ji hêla aborî ve gelek sist bûbû.
25/10/2010
Serhildana Nehriyan----Mihemed Ronahi
Ji ber şerê nava osmaniyan û rûsan gel ji hêla aborî ve gelek sist bûbû. Dewleta osmanî ji ber ku di vî şerî de di ber xwe bide gel dabû bin bacên giran. Gel jixwe di warê debarê de têkçûbû, bi ser de girtina bacê jî gel bi hemtê xwe ji dewletê aciz kiribû. Li dû têkçûna her sê mîrektiyên mezin ên Kurdistanê yên wekî Baban, Soran û Botanê, li herêma Colemêrgê, li Şemzînanê mirovekî bi navê Şêx Ubêdulah, ji bera Nehriyan li nav gel deng dabû. Şêx Ubêdulah şêxê terîqeta nexşîbendiyan bû û li herêma colemêrgê xwediyê du sed gundî bû. Dixwest li hember dewletên dagirkerên Kurdistanê yekitiya kurdan ava bike. Ji bo vê yekê ket hewldanê û bi mîr û serokeşîrên kurda
... Read more »
Serhildana Babanan a herî mezin di sala 1806’an de, bi serokatiya Evdirehman Paşa çêbû. "Kurdên Babanî li Silêmaniyê li hemberî Osmaniyan serî hildan û Osmaniyan têk birin û desthilatdariya herêmê ket destê wan
04/10/2010
Mihemed Ronahî
BABANÎ Merheba xwendekarên hêja, Ez ê ji îro û şûnde her duşemê bi quncikê xwe yê bi navê "Deqerû” derkevim pêşberî we û yên di heqîba xwe de bi we re par bikim. Ez ê bi dosyeyeke taybet dest bi nivîsên xwe bikim. Dosyaya Serhildanên Kurdan dê wek rêzenivîsekê ji Babaniyan heya PKK’ê dê bidome. Ez ê wekî civaknasekî kurd hewl bidim ku bi nêrîneke sosyolojîk berê xwe bidim dîrokê û yek bi yek li ser têkoşîn, serhildan û berxwedanên kurdan ên li hember neyaran rawestim. Ez ne dîroknas im, agahiyên min ên dîrokî ne agahiyên akademîk in, min ev agahî ji çavka
... Read more »
Klam ve ağıtlara piyanosuyla yeniden ruh veren, onları
notalaştıran, arşivleyen ve kitaplaştıran Kürt müziğinin kraliçesi
Cemila Casimê Celîl…
Şimdi o 70 yaşında, 6 yaşından beri Kürt müziğiyle içiçe. Müzik onun için bir yaşam biçimi…
Kürt müziğinin kalıcılaşmasında eşsiz bir emek sarf eden Cemila Casimê Celîl ‘öleceğim güne kadar yapacağım işler var’ diyor.
‘Kürt köyleri, kadınlar, erkekler, dengbejler benim için birer okul
gibiydi. Bir teyp aldık ve Kürtleri kaydettik’ diyen Celîl, hayranlık
uyandıracak bir tempo ile hala çalışıyor.
‘Kilamên Cimeta Kurda’, ‘Goraniyê Milliyekanî Kurdî Hewlêr’ gibi
15’ten fazla eseri bulunan Celîl şimdi ‘Stiran û Awazên Kurdî’ kitabını
tamamlandı. Bu kitapta ilk kez ba
... Read more »
17. yüzyılda yaşamış Ahmed-i Hani’nin
doğum tarihi tam olarak bilinmiyor. Bazı kaynaklarda 1651 yılında
doğduğu ifade ediliyor. Eldeki kayıtlara göre Ahmed-i
... Read more »
LAWIKMAR
Berhevkar û Nivîskar: Evîndar
Ji wêjeya herêma Anatoliya Navîn
Çi
hebû, çi tunebû!
Li
wexteke nenas, li warekê Kurdan gundek hebû, li wî gundê
jin û merek hebû, kurikên(zarokên) wana tunebûn, wana pir
dixwestin ku ma bibin xwedîyê zarokan. Rokê, jina bê zarok
li ber Xwedê digere û dibê; "Xwedê yê min! Tu mezinî,
tu dizanî em bê zarok in, lawikekî bide me, ma hînge marek
be!". ... Read more »