TARİH: 23 Mayıs 2007 BELGE NO: 07ANKARA1258 GÖNDEREN MAKAM: ABD Ankara Büyükelçiliği SINIFLANDIRMA: Secret
1. Türk ordusunun 27 Nisan’da yayımladığı ve siyasi kriz yaratan
muhtıranın ardından, ordunun ülke içi ve yurt dışındaki bağlantılarla
konuşmayı reddetmesi yüzünden yapay bir suskunluk hali gözlendi. Bu
sessizlik, Genelkurmay İkinci Başkanı Ergin Saygun’un ordunun amaçları
ve mevcut düşünce sistemiyle ilgili konuşmaya gönüllü olmasıyla
birlikte bozuldu. Türkiye’de demokrasiyi ve anayasal süreci desteklemek
için bütün oyuncuların karşılıklı olarak uzlaşması ve pragmatizm
gerekliliğine vurgu yapmak için bu görüşmeyi kullandık. 2. ABD’nin Türkiye Maslahatgüzarı Nancy McEldowney ile bir araya
gelen Saygun, Türkiye’deki ülke içi siyasi konuları gündeme getirdi
ve Türk ordusunun neden 27 Nisan muhtırasını açıklamaya zorlandığını
anlamanın önemli olduğunu söyledi. Saygun, ordunun sadece Türkiye’nin
laiklik sisteminin korumak için sesini yükselttiğini belirtti. Bu, Türk
ordusunun gerçekleştirmekte kararlı ve yükümlüğü olduğu birinci
sorumluluğudur. Türk anayasasının orduyu laik devleti koruma konusunda
güçlendirdiğinin altını çizen Saygun, ordunun da bunu yaptığını ve
yapmaya devam edeceklerini söyledi. 3. ABD’nin Türkiye Maslahatgüzarıysa, bu sözlere yanıt olarak
Türkiye’nin en değerli özelliğinin laik ve demokratik bir ülke olması
olduğunu vurguladı ve bu iki özelliğin korunmaya devam edilmesi
gerektiğini söyledi. Maslahatgüzar, ülke genelinde artan gerilim ve
kutuplaşmaya dikkat çekti ve ordunun hareketlerinde dikkatli olup,
ülkenin menfaatlerini dikkate alması gerektiğini söyledi. Karşılıklı
tartışmayı ve istikrarsızlığı önleyip, anayasayla paralel çizgide
ilerleyen bir siyasi süreç izlemek Türkiye’nin ve siyasi bağlantısının
bir önemi olmadan bütün Türklerin en büyük çıkarıdır. 4. Saygun, ordunun karşılıklı tartışma içine girmek istemediğini
ve böyle bir şey yapma niyetinde olmadığını söyledi. Saygun,
istedikleri takdirde, sokaklara tankları gönderebileceklerini ancak
bunu yapmadıklarını belirtti. Saygun aynı zamanda, ordunun siyasi,
ekonomik ve sosyal istikrar konusuna uzlaşma konusuna herhangi bir
çaba sarf etmeyen Ak Parti’den çok daha fazla önem verdiğini de ifade
etti. 5. ABD’nin Türkiye Maslahatgüzarı, devam eden parlamenter
seçimin sorunsuz bir şekilde devam etmesinin önemli olduğunu ve
doğrudan halk oylamasının sonuçlarını tamamen kabul ettiklerini
söyledi. Saygun, bu söylenenlere içtenlikle katıldığını söyledi ve
Genel Kurmay’ın Ak Parti’yle ne parlamento ne de hükümette herhangi
bir sorun yaşadığını belirtti. Saygun ek olarak, tek sıkıntılarının
istikrarı tehdit eden radikal politikalar olduğunu söyledi. 6. YORUM: Burada, Genel Kurmay’ın devam eden siyasi gerilime
yönelik atacağı adımlarla ilgili her kafadan farklı bir ses çıkıyor.
En fazla konuşulan şeyse, Ak Parti’nin kapatılıp, bireysel olarak
suçlandıkları davaları gündeme getirerek parti liderlerinin
güvenilirliğinin sarsılacağı oldu. En dikkatli gözlemciler, ortam
halen gergin olduğundan net olarak dile getirilemeyen anlayışı, Genel
Kurmay’ın cumhurbaşkanlığı ve İslamcı politikalar konusunda
kırmızıçizgilerini belirlediği ve Ak Parti’nin bu sınırları geçmeme
konusunda anlaşması olarak gösteriyor. Bütün bu söylentilere rağmen,
22 Temmuz’daki seçimler öncesi manevraların yoğunlaşacağı kesin ve ABD
Genel Kurmaylığının demokrasi, uzlaşma ve anayasal sürece sağlayacağı
destek ise kritik önem taşımaya devam edecek http://cablegate.wikileaks.org/cable/2007/05/07ANKARA1258.html
